صنعت نیکل- استانداردهای فولاد

 نیکل به صورت گسترده در مواد اولیه زندگی روزمره استفاده می شود. با قدم زدن در خیابان های شهرهای مدرن با ساختارهای مختلف ساخته شده از فولاد مواجه می شوید. نیاز جهانی برای نیکل مداوماً در حال رشد است (به طور متوسط سالی ۵%)، که با توجه به حرکت جامعه به سوی شهرنشینی و صنعتی شدن به پیش می رود.

از ۱۶۵۸ میلیون تن نیکل تولید شده در سال ۲۰۱۲، ریخته گری ترکیبات آهن نزدیک به دو سوم از نیکل مصرفی در تولید فولاد مورد استفاده در صنایع شیمی/ پتروشیمی، غذا و کاغذ، حمل و نقل ریلی و جاده ای، تولید کالاهای با ارزش، ساخت و ساز و تزیینات را به خود اختصاص داد. یک سوم باقیمانده در آلیاژهای نیکل، آبکاری فلزات، مسکوکات و صنعت شیمی به مصرف رسیده است.

فعالیت های در حال نوسان

امسال، چهلمین سال تشکیل کمیته فنی ایزو برای نیکل و آلیاژهای نیکل (ISO/TC 155) است که در سال ۱۹۷۳ در پاسخ به رشد مداوم این صنعت صورت گرفت. اولویت این کمیته برآوردن نیازهای شرکت های درگیر در تولید یا استفاده از نیکل و هدف آن تدوین استانداردهایی برای نیکل تصفیه شده (نیکل خالص) و به ویژه تجزیه و تحلیل آن بود.

با گذشت سال ها، برنامه کاری کمیته گسترش یافت تا در برگیرنده تدوین واژگان فنی و ویژگی های آلیاژهای نیکل و فرونیکل باشد. دهه ۱۹۹۰ به دلیل تنزل سریع تعداد صنایع نیکل در سراسر جهان مشخص شده که احتمالاً‌ به خاطر رکود اقتصادی شدیدی است که در این دهه به وجود آمد و تدوین استانداردها را نیز به حالت سکون درآورد. دبیرخانه که از ابتدا در تصدی کانادا قرار داشت، در سال ۲۰۱۰ به فرانسه واگذار گردید.

محصولات و صنایع مرتبط با نیکل که در فعالیت های استانداردسازی درگیر هستند، از کمیته انتظار دارند استانداردهایی را تدوین نماید که زبانی مشترک بین کشورها ایجاد نماید. هدف، افزایش ظرفیت های کارشناسی و تسهیل تجارت نیکل، فرونیکل و آلیاژهای آن است. بدین منظور، کمیته استاندارد سه بخشی را در قالب ISO 6372:1989 با عنوان نیکل و آلیاژهای نیکل- شرایط و تعاریف تدوین نمود.

به منظور تضمین کیفیت محصول و افزایش اعتماد دوجانبه بین تامین کنندگان و مصرف کنندگان، برخی استانداردها در قراردادها مرجع قرار گرفته که می توان از این میان به استانداردهای نمونه برداری و روش های تجزیه و تحلیل، شرایط فنی تحویل نیکل اشاره نمود.

مطابقت با قوانین رقابتی، شفاف سازی و  رفتارهای اخلاقی را تقویت می نماید. برنامه کاری کمیته فنی ISO/TC 155 به دنبال ترویج نوآوری و پس راندن موانع فنی از طریق تدوین دانش برای استانداردهای محصول نظیر ISO 6207:1992 با عنوان نیکل بدون درز و لوله های آلیاژ نیکل یا استاندارد ISO 6208:1992 با عنوان صفحه ها، ورق ها و نوارهای نیکل و آلیاژهای نیکل می باشد.

سازگاری با نیازهای بازار

از سال ۲۰۱۰، کمیته رویکرد متمرکز بر بازار را اجرا نموده تا ارتباط بازار با زمینه کاری خود را بیشتر نماید. علاوه بر آن، درگیرساختن کشورهایی با اقتصاد در حال ظهور مستلزم آن است که میزان مشارکت استانداردها همتراز با الزامات جدید در زمینه کیفیت، بهره وری و ساده سازی باشد. ساختار کمیته فنی در راستای ساده سازی هماهنگی کارها، بار دیگر تعریف شد. از زمان شروع به کار این کمیته، تاکنون ۵۶ استاندارد تدوین شده است.

مطابق با دسته بندی استانداردهای این حوزه، کمیته فنی ISO/TC 155 برخی از اولویت های خود را تعیین نموده است. بررسی اولیه برروی روش هایی برای نمونه برداری و آنالیز فرونیکل و نیکل تصفیه شده انجام پذیرفت. استانداردهایی که در آینده بازنگری خواهد شد، عبارتند از:

-        ISO 8049:1988، فرونیکل ساچمه ای- نمونه برداری برای آنالیز

-        ISO 6283:1995، نیکل تصفیه شده،

-        روش های آنالیز آلیاژهای نیکل

-        بخش ۱ تا ۳ از استاندارد USI 6372:1989، نیکل و آلیاژهای نیکل- شرایط و تعاریف

علاوه بر این، با اینکه این استانداردها هنوز معتبر هستند، صنعت، خواستار جایگزینی استانداردهای روش های آنالیز با نسخه های جدید که بر فناوری های مدرن تر متمرکزند، است. تدوین چنین استانداردهایی، متضمن اجرای آزمون های درون آزمایشگاهی برای به دست آوردن داده ها جهت اندازه گیری آماری است. درنتیجه، این کار به ایجاد فضای اعتماد بین طرفین خارج از محیط کسب و کار کمک می کند.

بررسی انجام شده در سال ۲۰۱۲ در زمینه استفاده از استانداردهای ویژگی فنی برای آلیاژ های نیکل نشان داد که این استانداردها، نیازهای صنعت را برآورده نمی سازند. بنابراین ISO/TC 155 در مورد آینده استانداردهای فوق، تصمیم گیری خواهد کرد.

منبع: مجله ISO Focus⁺، جولای- آگوست ۲۰۱۳

 مترجم:‌ پریسا فقیهی

ویراستار:‌ کیواندخت پیرمحمدی( ISIRI.org)