ایمنی کالای مصرفی

به زودی استاندارد جدیدی که دستورالعمل‌هایی در خصوص ایمنی کالای مصرفی ارائه می‌دهد، تأثیر مثبت شگرفی برتأمین‌کنندگان، محصولات و مصرف‌کنندگان خواهد گذاشت. استاندارد ISO 10377:2013، ایمنی کالای مصرفی – دستورالعمل تأمین‌کنندگان، راهبردهایی عملی در اختیار تأمین‌کنندگانی چون مهندسان و خرده‌فروشان قرار می‌دهد تا با ارزیابی و مدیریت صحیح ریسک، محصولات ایمن به مصرف‌کنندگان عرضه نمایند.

هدف استاندارد۱۰۳۷۷، ارائه روش‌های مدیریت و ارزیابی ریسک به کسب‌وکارهای کوچک و متوسط و همچنین شرکت‌های بزرگ‌تر برای عرضه کالای مصرفی ایمن‌تر می‌باشد. در واقع، گروه‌های متمرکز در جلساتی که با تأمین‌کنندگان کوچک و متوسط داشتند از پیش‌نویسی از این استاندارد استفاده کردند تا به شناسایی نیازهای کلیدی و ارزیابی کارایی آن بپردازند. این استاندارد به چهار بخش اصلی زیر تقسیم می‌شود:

        - اصول کلی

        - طراحی ایمن

        - تولید ایمن

        - امنیت در خرده‌ فروشی

سالم و ایمن

کالاها ایمن‌تر خواهند بود اگر تأمین‌کنندگان در تمامی مراحل از مواد اولیه، قطعات، آماده‌سازی برای مونتاژ، طراحی تا ساخت و یا توزیع، حضور داشته باشند. ساخت یک نمونه و بررسی آمادگی نمونه برای تولید، احتمال تولید محصولات معیوب را در هنگام تولید انبوه کاهش خواهد داد. سپس ارزیابی خطر، هرگونه مخاطرات باقیمانده را که ممکن است به صدور هشدار و دستورالعمل‌هایی برای مصرف‌کننده نهایی بیانجامد، مشخص می‌کند. البته محصولات با ایمنی بهتر، از میزان مسئولیت نیز می‌کاهد. گرچه استانداردISO 10377 عمدتاً بر ایمنی محصولات تمرکز دارد، اما جای تعجب نیست که مسئولیت تأمین کننده را نیز محدود می‌کند. خلاصه این که ایمنی بیشتر و مسئولیت کمتر همزمان حاصل می‌شود.

نتیجه نهایی: احتمال کمتر وجود نقصی پنهان در کالا که سهواً موجب آسیب رساندن به مصرف کننده نهایی شود.

صرف نظر از این که ساختار و سازماندهی شرکت چگونه باشد، ISO 10377 بر تمامی تأمین‌کنندگان، با هر نقشی که در زنجیره تأمین ایفا می‌کنند‌ و تمام انواع کالاها، از هر منشأ که باشند،‌ تأثیر می‌گذارد.

اهمیت قابلیت ردیابی

هر کالا باید قابل ردیابی بوده و دارای شناسه‌ای باشد که در مبدأ به آن برچسب یا الحاق شده است. این امر باید درباره مواد اولیه، اجزاء سازنده و پیش مونتاژ نیز رعایت شود. تأمین‌کنندگان باید بر دریافت کالاهای شناسه‌دار از فروشندگان اصرار ورزیده و دریافت‌کننده مستقیم بعدی کالا در زنجیره تأمین را شناسایی نمایند.

 ISO 10377 ادعا می‌کند که قابلیت ردیابی، نیازهایی مانند پیروی از مقررات و ارزیابی ایمنی کالا را تأمین خواهد کرد و سبب بهبود کنترل، کارایی و هزینه فراخوانی محصول (در صورت نیاز) خواهد شد.

کالاها در صورت داشتن مستنداتی شامل طرح، تولید و مدیریت محصول در بازار، ایمن‌‌تر خواهند بود. در برنامه نگهداری سند می‌توان قید کرد که کاربر تا چه مدت ملزم به نگهداری یک سندی است و البته باید مشخص باشد که اسناد چه محصولاتی نیاز به نگهداری دارند. تأمین‌کنندگان بایستی بتوانند با استفاده از مستندات یک محصول روند تکامل آن را شناسایی کنند و طرح، ارزیابی ریسک، ارزیابی خطر و تصمیمات مربوط به آزمایش آن را تا مبدأ محصول ردیابی نمایند.

فرهنگ ایمنی از آغاز تا سرانجام

استاندارد ISO 10377 بر اهمیت عجین کردن ایمنی با محصولات از همان مرحله طراحی تأکید دارد تا‌ خطرات دخیل،‌ ارزیابی ریسک قابل اعتماد و مراحل کاهش ریسک بالقوه شناسایی شود. بدین ترتیب، معیاری برای حذف خطراتی که در زمان مصرف کالا غیرقابل‌قبول خواهد بود به دست آمده، سراسر فرایند منسجم می‌شود،‌ و فرهنگی از اعتماد در کلیه عملکردهای شرکت حاکم می گردد.

این استاندارد همچنین بر گونه ای از فرهنگ ایمنی سازمانی که در سراسر زنجیره تأمین گسترش یافته، تمرکز دارد. علاوه بر آن، با تأکید مضاعف بر وظایف مرتبط با ایمنی که باید مطابق با یک فهرست ساده و در راستای اهداف تضمین کیفیت در مراحل طراحی، تولید و بازاریابی رعایت شوند، چگونگی استفاده از مدیریت ساختار یافته ایمنی در ترویج فرهنگ ایمنی کالا را توضیح می دهد.

برای مثال،‌ برای یک کسب‌وکار کوچک یا متوسط، یک رویکرد ۵ مرحله‌ای می‌تواند شروع خوبی برای برنامه‌ریزی مدیریت ایمنی باشد: (۱) نظارت بر تعهد مدیریت به ایمنی کالا؛ (۲) تنظیم سیاست‌های ایمنی کالا همراستا با درجه تحمل خطر شرکت؛ (۳) تعیین متصدی ایمنی کالا؛ (۴) یکپارچه کردن وظایف مرتبط با ایمنی در مراحل طراحی،‌ تولید و بازاریابی؛ و (۵) راه‌اندازی یک پروتکل ارتباطی در سراسر سازمان.

یک برنامه با چهار رکن

به منظور رفاه حال کاربران،‌ ISO 10377 به چهار قسمت اصلی در حوزه‌های مشخص تقسیم شده است که عبارتند از:

       · اصول کلی: اصولی مانند ترویج فرهنگ ایمنی کالا در سازمان را تعیین نموده، برای بهبود مستمر، آموزش هر چه بهتر کارکنان، مدیریت ثبت و کنترل سند تلاش کرده،‌ و فرایند نظارت بر کالا و قابلیت ردیابی را پایه‌گذاری می‌کند.

       · جنبه های‌ ایمنی طراحی: به مشخصات فنی طراحی،‌ ریسک تحمل‌پذیر از طریق شناسایی خطر، ارزیابی و حذف ریسک و هشدار و راهنمایی درباره هر احتمال خطر برای کاربر نهایی می‌پردازد. 

       · ایمنی در تولید: با تمرکز بر جنبه‌‌هایی نظیر روش‌های تولید، اعتبار طراحی،‌ نمونه اولیه،‌ تهیه مواد، تجهیز، کنترل مشخصات کالا و مونتاژ قطعات، و نمونه‌های آزمایشگاهی،‌ گام‌های عملی برای ترویج اصول اولیه ایمنی در سراسر زنجیره تأمین را معرفی می‌نماید. 

       · ایمنی در بازار: با مشخص کردن مسئولیت واردکننده،‌ توزیع‌کننده و خرده‌ فروش، تحقق تمامی الزامات ایمنی در کالاهای سفارش داده شده را تضمین می کند. بدین ترتیب، تا زمانی که کالا به دست مصرف‌کننده برسد، با ارزیابی‌های پیش از ‌خرید و جمع‌آوری مستمر اطلاعات، هر گونه خطری که در مراحل قبلی از نظر دور مانده است مشخص می‌شود. 

ایمنی برابر است با حفاظت

مارک کینزی (Mark Kinzie)،‌ نماینده موسسه ملی استاندارد آمریکا در کمیته‌های پروژه ISO/PC 240، فراخوان کالا و ISO/PC 243، ایمنی کالای مصرفی، به تازگی گفت: "ایمنی،‌ مخصوصا ایمنی کالا،‌ برای افراد مختلف می‌تواند معانی متفاوتی داشته باشد. برای یک مهندس،‌ تحلیل خطر، برای یک مدیر ریسک،‌ از دست دادن کنترل، برای یک قانونگذار، رعایت و برای یک وکیل،‌ مسئولیت است." البته برای مصرف‌کننده، ایمنی کالا تنها به معنای حمایت از خانواده است- واقعیتی اذعان شده توسط ISO/PC 243، کمیته پروژه‌ای که مسئول ایجاد این دستورالعمل‌ اجرایی بوده است.

منبع:‌ سایت ISO

مترجم‌: مریم صالحی- پژوهشگاه استاندارد

ویراستار:‌ کیواندخت پیرمحمدی