افزایش بهره وری انرژی در ساختمان ها

بخش اول:

به عنوان بخشی از تلاش های جهانی برای جلوگیری از افزایش دمای کره زمین، راه حل های ویژه ای برای هر حوزه ارائه شده است که مصرف کربن را کاهش می دهد. ورود به حوزه ساختمانی، به طور بالقوه ساده ترین راه برای کاهش تولید گازهای گلخانه ای و اشتغال زایی در سراسر دنیا می باشد. از آنجایی که ساختمان ها ۴۰% انرژی مصرفی را می سوزانند، طراحی ساختمان ها یا مقاوم سازی ساختمان های فعلی می تواند به تحقق اهداف اقلیمی تعیین شده کمک کند.

کربن گیری کردن از ساختمان ها هدف رویکرد جامع جدیدی است که کارگروه مشترک بهره وری انرژی ساختمان های ایزو اتخاذ کرده است. رویکردی که میان نیازهای اقلیمی و انرژی آشتی برقرار می کند و با توجه به مجموعه استانداردهای در دست تدوین ISO 52000، پیش بینی می شود که صنعت ساخت و ساز در موقعیت بسیار بهتری قرار خواهد گرفت که بتواند با کمک فناوری های برتر و تجربیات موفق در حوزه بهره وری انرژی به پیشرفت هایی دست یابد. بدین دلیل راه حل هایی که موجب ارتقا بهره وری در حوزه انرژی می شوند، اغلب آغاز روش های جدیدی برای ارتقا اثربخشی عملیاتی و ایجاد نوآوری هستند.

اما آنچه گفته شد در عمل به چه معناست؟ برای پاسخ به این پرسش تصمیم گرفتیم تا گفتگویی با دیک ون دیجیک و پروفسور اسامه خلیل، هماهنگ کنندگان کارگروه مشترک بهره وری انرژی با استفاده از رویکرد جامع داشته باشیم و دیدگاه آن ها را درباره نقش صنعت ساخت و سار در داشتن آینده ای با کربن کمتر بدانیم.

-           ساختمان ها به معنی واقعی کلمه انرژی را می بلعند. در واقع، در حدود ۴۰% از مجموع هزینه های ساختمان مربوط به مصرف انرژی است. این امر چه چالش ها و فرصت هایی را پیش روی ما قرار می دهد؟

-           زمانی که نوبت به کاهش مصرف انرژی و افزایش استفاده از انرژی های قابل تجدید می رسد، صنعت ساخت و ساز با طیفی از چالش ها و فرصت ها روبرو است. که این شامل پرداختن به مسأله افزایش تقاضای انرژی در اقتصادهای در حال رشد و همچنین کمبود انرژی در کشورهای در حال توسعه  می شود. در چنین شرایطی، کشورهای در حال توسعه باید از یک رویه کارآمد منابع با مصرف انرژی کم و کربن پایین پیروی کنند.

بسیاری از کشورهای در حال توسعه، اهداف جاه طلبانه ای برای خود تعیین کرده اند مانند کاهش مصرف انرژی به (نزدیک) صفر در ساختمان های جدید ظرف چند سال آینده. این کشورها ضمن نوسازی ساختمان های فعلی و افزایش سهم انرژی های تجدیدپذیر، به تدریج بر مناطق انرژی صفر خالص تمرکز خواهند کرد.

اهداف شفاف و منسجم نقش بسیار مهمی در تشویق به نوآوری در حوزه ساخت و ساز ایفا می کنند. استانداردهای بین المللی برای هماهنگ سازی اصطلاحات و تعاریف، رویه های ارزیابی و شاخص ها مورد نیاز هستند تا مفاهیم و فناوری های جدیدی ایجاد کرده و بر پیشرفت کار نظارت داشته باشند.

-           رویکرد جامع بهره وری انرژی در ساختمان ها چه اقداماتی برای رسیدن به حداکثر بهره وری انجام می دهد؟

-           در گذشته، الزامات بهره وری انرژی در سطح جزء تعیین می شد – حداقل سطوح عایق حرارتی و حداقل بازده محصولات. به هر حال، این رویکرد مانعی برای بهینگی و گذارهای ضروری در فناوری بود.

رویکرد جامع ارزیابی بهره وری انرژی در ساختمان ها (مجموعه استانداردهای ISO 52000) ابزاری کلیدی برای فائق آمدن بر این موانع است.

-           من مایلم تا از راه حل های اثربخش و مقرون به صرفه برای بهره وری انرژی استفاده کنم. مجموعه استانداردهای ISO 52000 چه معنایی برای من خواهد داشت؟

-           مجموعه استانداردهای امکان ارزیابی بهره وری انرژی در ساختمان ها را به طور کلی فراهم می آورد. این بدین معناست که هر ترکیبی از فناوری ها می تواند برای دستیابی به سطح مطلوب در بهره وری انرژی با صرف کمترین هزینه مورد استفاده قرار گیرد.

به دلیل وجود چنین رقابتی میان فناوری های مختلف، رویکرد جامع محرکی کلیدی برای تغییر و نوآوری فناورانه است. کشورهایی مانند هلند که سال ها از این رویکرد استفاده کرده اند، اجرا و صرفه جویی در مقیاس بزرگ را در فناوری های مختلف تجربه کرده اند. این موضوع شامل عایق حرارتی، پنجره ها، گرمایش و سرمایش، روشنایی، تهویه یا سیستم های آب گرم خانگی، خودکارسازی و کنترل و منابع انرژی قابل بازیافت می شود.

-           کاربران احتمالی مجموعه استانداردهای ISO 52000 چه کسانی هستند و باید از چه چیزی آگاه باشند؟

-           ارزیابی انرژی در ساختمان ها با اهداف گوناگونی انجام می شود مانند:

o          ارزیابی انطباق با مقررات ساختمان ها در رابطه با صرفه جویی در مصرف انرژی

o          افزایش شفافیت در معاملات املاک از طریق صدور گواهی بهره وری انرژی و یا نمایش سطح انرژی

o          نظارت بر بهره وری انرژی ساختمان و سیستم های فنی ساختمان

o          کمک به برنامه ریزی برای مقاوم سازی از طریق پیش بینی صرفه جویی انرژی که از اقدامات متنوعی منتج خواهد شد

بخش دوم:

به طور کلی، رویکرد جامع بدین معناست که بهره وری انرژی به عنوان مجموع انرژی که برای گرمایش، سرمایش، روشنایی، تهویه، آب گرم خانگی و در برخی موارد وسایل خانگی صرف می شود، مورد ارزیابی قرار گیرد.

• مجموعه استانداردهای ISO 52000 به طور خاص چه فایده ای برای قانونگذاران/ مقامات دولتی دارد؟
• یکی از اهداف این مجموعه استاندارد، کاربردپذیری آن ها در قوانین و مقررات و در برخی موارد اجباری کردن آن ها می باشد. این امر منجر به تدوین مجموعه روش های اجرایی نظام مند، شفاف، جامع و به دور از ابهام شده است.  

علاوه بر این، تفاوت در اقلیم، فرهنگ و سنت های ساخت و ساز ملی و منطقه ای و همین طور چارچوب های قانونی در نظر گرفته می شوند. گزینه های مختلفی برای روش های اجرایی، داده های ورودی و شرایط مرزی ارائه می شود. برای هر گزینه، قالب مشخصی وجود دارد که می توان مطابق آن ارزیابی انطباق انرژی را برای هر موقعیتی به طور ویژه تعریف کرد. همچنین مجموعه پیش فرضی از گزینه ها پیشنهاد می شود.

در آخر، ساختار ماژولاری که در این استانداردها تعیین شده است، فرصت ها را برای اجرای گام به گام در سطوح ملی و منطقه ای به حداکثر می رساند. ممکن است لازم باشد حدود عملی و اولویت های خط مشی در هر مورد به طور خاص مشخص شود. در نظر گرفتن روش های اجرایی و روندهای درست فعلی، حداقل در زمان گذار، شامل این موضوع می شود.

مجموعه استانداردهای ISO 52000 با همکاری تنگاتنگ کمیته استانداردسازی اروپا  (CEN) و دیگر سازمان های استاندارد (مانند ASHRAE) تدوین شده است. این استانداردها در اروپا با هدف حمایت از اجرای ملی راهنمای بهره وری انرژی در ساختمان ها تدوین می شود.

• گام بعدی برای کارگروه مشترکی که مسئولیت هماهنگی آن را بر عهده دارید چیست؟ به منظور صرفه جویی در مصرف انرژی در آینده، چه استانداردهای دیگری باید تدوین شوند؟
• ستون مجموعه استانداردهای ISO 52000 استاندارد فراگیری است که هم اکنون در دست تدوین می باشد. یکی از گام های بعدی، تهیه استانداردهایی است که مانند پلی خلاء میان اطلاعات درباره یک محصول مجزا و سیستم های واقعی بهره وری انرژی را پر می کند. این عامل در حال حاضر در رویکرد جامع یا نظام مند ما وجود ندارد. خوشبختانه، انتظار می رود که استانداردهای جدید ساختمانی اروپا که در دست تدوین می باشد، داده های ارزشمندی را ارائه می دهد.

منبع: مجله ایزوفوکوس- شماره ۱۱۴

مترجم: مریم صالحی