اصل یا تقلبی؟ چالش مبارزه با تجارت کالاهای تقلبی در فیجی

     تجارت کالاهای تقلبی اکنون به مساله ای جدی در فیجی و کشورهای همسایه تبدیل شده است، جایی که حمایت ناچیز از حقوق مصرف کنندگان و نبود استانداردها به تجار بی‌ اخلاق امکان می‌دهد تا بی وقفه به کار خود ادامه دهند.

قوانین منسوخ شده حمایت از مصرف کنندگان، نبود استانداردهای مناسب در بیشتر گروه‌های کالای مصرفی، کنترل ناموفق مرزها، گرانی کالاهای اصل و فرهنگ ضعیف شکایت در کنار هم چالش های پیش روی این کشور است. این سناریو به هجوم سیلی از کالاهای تقلبی، از لوازم آرایش گرفته تا گوشی های همراه، انجامیده است. سیاست های آزادسازی تجارت نیز به وخامت مساله می افزاید. مقررات ضعیف واردات به تجار این امکان را داد تا کالاهای تقلبی و غیراستاندارد وارد کنند. مصرف کنندگان نیز که از حمایت قابل توجهی برخوردار نبودند به راحتی فریب خورده و با خرید کالاهای تقلبی از روش های بد کسب و کار حمایت می کنند. در حالی که تلاش‌هایی برای الزام نصب برچسب غیرخوراکی بر محصولات آغاز شده،‌ استاندارد کالاها رعایت نشده و یا بسیار کمرنگ است. برای مثال،‌ گوشی های تلفن های همراه یا لوازم خانگی تحت پوشش هیچ استانداردی نبوده و بازار محلی مملو از نام های تجاری ناشناخته و نسبتا جدید است که مرجع مشخصی ندارند.

اقدام در مرز

کنترل مرزها که کلید رهایی فیجی از کالاهای تقلبی می باشد، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این کالاها اغلب بدون این که حداقل استانداردها را رعایت کرده باشند از گمرک عبور می کنند. برای مثال،‌ به رغم مقررات ایمنی و غذا که از سال ۲۰۰۹ ضمانت اجرایی یافته است،‌ کالاهای خوراکی فاقد برچسب، همچنان در سال ۲۰۱۱ در بازار به فروش می رسیدند. نظارت بازار شورای مصرف کنندگان فیجی همچنان کالاهای خوراکی را با برچسب های غیرقانونی به زبان خارجی در سطح کشور کشف می‌کند. از نظر شورا،‌ مقامات مالیاتی و گمرک فیجی باید نقشی فعال‌تر در وضع و اجرای استانداردها داشته باشند چرا که به عنوان دروازه ورودی، مسئول فیلتر کردن واردات هستند. توصیه شورا، آموزش مسئولین گمرک و همکاری بهتر با آن ها برای کشف و توقیف کالاهای تقلبی یا خطرناک است. در حالی که کنترل مرز از اهمیت ویژه ای برخوردار است،‌ شورا اذعان دارد که یک بخش تولید کننده محلی نیز در تولید کالاهای تقلبی و غیراستاندارد دست دارد. یکی از موارد، ژل موی کاردین است که به صورت محلی تولید شده و با ظاهری مشابه کالای اصل وارداتی به قیمتی ارزان به فروش می رسد. چالش دیگر این است که مسئولین نظارت بازار زیر نظر بخش های اجرایی مختلف در وزارتخانه های مختلف کار می کنند، جایی که بوروکراسی و حفظ اسرار تاثیر مخربی بر روند کار آن ها می گذارد. یک راه حل می تواند ایجاد همکاری اداری بیشتر میان افراد دخیل در نظارت بازار باشد.

نیاز به استانداردها

در حال حاضر نیاز شدیدی به بازبینی،‌ تقویت و گسترش استانداردهای فیجی احساس می شود. هم اکنون اداره ملی استانداردهای اندازه گیری و بازرگانی (DNMTS) تحت نظارت وزارت صنایع و بازرگانی است. اما نقش آن در حمایت از مصرف کنندگان در برابر کالاهای تقلبی،‌ غیراستاندارد و ناامن باید پررنگ‌تر شود. وظیفه این اداره در حمایت از مصرف کنندگان معمولا دست کم گرفته می شود. افراد کمی از وجود آن مطلع هستند و بر خلاف دیگر سازمان های حمایت از مصرف کنندگان دارای خدمات رسیدگی به شکایات موثری نیست. شورا بر این باور است که DNMTS باید موسسه ای مستقل، با قدرت و اختیار مناسب باشد تا بتواند به تدوین و وضع استاندارد بپردازد. این اداره به عنوان یک سازمان قانونی می تواند از بوروکراسی ها و دیگر موانع که هم اکنون سد راه این وظیفه هستند بکاهد. در قوانین حمایت از مصرف کنندگان فیجی عامل غرامت که علاوه بر جریمه امکان جبران عمل تجار خاطی (به شکل پولی یا انواع دیگر) را فراهم نماید، وجود ندارد. این موضوع شورا را بر آن داشت تا پیشنهاد تاسیس دادگاه رسیدگی به شکایات مصرف کنندگان را ارائه نماید.

سوء استفاده

یکی از چالش های بزرگ پیش روی سازمان های حمایت از مصرف کنندگان کاهش تقاضا برای کالاهای تقلبی می باشد. با توجه به این که بسیاری از کالاهای وارداتی اصل در فیجی قیمتی بسیار بالاتر از وسع اغلب مصرف کنندگان دارند، این چالش به مساله جدی تبدیل شده است. میل به داشتن کالاهای جدید با نام های تجاری معروف،‌ اهالی فیجی را به خرید کالاهای تقلبی شبیه به اصل سوق می دهد. برای مثال،‌ گوشی های همراه هوشمند در فیجی هنوز گران هستند – بیشتر نام های تجاری پیشتاز بیش از ۱۰۰۰ دلار فیجی (در حدود ۶۵۰ دلار آمریکا) قیمت دارند. این امر مصرف کنندگان را به خرید گوشی های تقلبی سوق داده است و بدین ترتیب فروشندگان بی اخلاق امکان رشد یافته اند. تجار از ساده لوحی مصرف کنندگان استفاده کرده و با فروش کالاهای تقلبی به قیمتی نزدیک یا بسیار پایین تر از کالای اصل، سود کلان می برند. قیمت بالا ممکن است سبب شود مصرف کنندگان کالا را اصل فرض کنند چرا که «گران بودن» معمولا شاخصی برای اعتبار و کیفیت است.

حمایت از مصرف کنندگان

نبود فرهنگ موثر شکایت در فیجی زندگی را برای سازمان های حمایت از مصرف کنندگان دشوار می سازد. در حالی که شورا کالاهای تقلبی بسیاری را در بازار کشف کرده است،‌ بیشتر مصرف کنندگان همچنان از اقامه دعوا اکراه دارند چرا که بدنامی و شرمساری ناشی از خرید کالاهای تقلبی می تواند عامل بازدارنده باشد. شورا بر این باور است که سازمان های حمایت از مصرف کنندگان باید تسهیلاتی را فراهم نمایند تا مصرف کنندگان به شکایت یا اظهار نظر درباره کالاهای تقلبی و غیر استاندارد تشویق شوند. این کار برای مثال با راه اندازی شبکه های گزارش واقعه از طریق خطوط تلفن یا ایمیل برای مردم امکان پذیر است. گرچه کالاهای تقلبی بازاری آماده در فیجی یافته اند، استانداردها، قوانین مترقی حمایت از مصرف کنندگان، برنامه های نظارت بر بازار، همکاری سازمانی و کنترل شدید مرزها می تواند از مصرف کنندگان در مقابل تجار بی اخلاق محافظت نماید. این اقدامات در کنار شکایات موثر مصرف کنندگان و تسهیلات گزارش دهی برای افرادی که از چنین روش هایی کسب درآمد می کنند نیز دلسردکننده و بازدارنده خواهد بود.

منبع: مجله ISO Focus+-  شماره مه-ژوئن ۲۰۱۳

مترجم: مریم صالحی- پژوهشگاه استاندارد

ویراستار: کیواندخت پیرمحمدی ( ISIRI.org)