آیا مصرف کنندگان در عصر دیجیتال امنیت دارند

امروزه مصرف کنندگان از مزایای یک بازار رو به رشد آنلاین که انتخاب ها و فرصت های بیشتری را برای خرید محصول از همه جای دنیا در اختیار قرار می دهد، منتفع می شوند. اما از سوی دیگر حفاظت از آنان در برابر تجارت ناسالم را سخت تر کرده و نیاز به توانمند سازی سیستم های نظارت بر بازارهای جهانی را مورد تاکید قرار می دهد.

تجارت الکترونیکی رو به گسترش است. اطلاعات جمع آوری شده از اعضای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) حاکی از آنست که میزان خریدهای آنلاین مصرف کنندگان از ۲۵ درصد در سال ۲۰۰۷ به رقم ۳۲ درصد در سال ۲۰۱۱ افزایش یافته است.میزان رشد در کشورهایی نظیر برزیل و چین حتی بیشتر از این میزان است. در فاصله سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ خریدهای آنلاین در برزیل نرخ رشدی معادل ۲۶ درصد را تجربه کرده اند در حالی که میزان افزایش این گونه خریدها در فاصله سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱ در چین رقم شگفت انگیز ۵۰۰ درصد را نشان می دهد. به علاوه خریدهای راه دور مانند عملیات بانکی نیز رونق یافته است. این الگوهای مصرفی در عین حال که زندگی را آسانتر می سازند، چالش هایی را در حفاظت از مصرف کنندگان و ایمنی محصولات ایجاد می کنند.استانداردهای بین المللی با فراهم آوردن چارچوب اساسی برای سیاست های دولتی که غالبا کندتر از پیشرفت های بازارند در حفظ ایمنی مصرف کنندگان نقش کلیدی دارند.

فقدان اقدامات قانونی

نتایج برآمده از یک ممیزی که توسط گروه حقوق مصرف کننده سازمان بین المللی مصرف کنندگان (CI) در ۶۰ کشور انجام گرفته، وضعیت محافظت از این قشر در سراسر جهان را به تصویر می کشد. گزارش آشکار می سازد که تقریباً نیمی از کشورهای مورد بررسی (۵۲ درصد) دارای خط مشی سیاست گذاری ملی در زمینه حمایت از مصرف کنندگان بوده و کمتر از یک سوم از کشورها (۲۹ درصد) مکانیزم های مناسب برای حل اختلافات ناشی از تجارت الکترونیکی در دادگاه را طراحی و اجرا می نماید.در یک کارگاه آموزشی در زمینه ایمنی محصولات که اخیرا توسط ایزو برگزار شد، Luke Upchurch، رئیس ارتباطات سازمان بین المللی مصرف کنندگان، اظهار داشت "اقدامات قانونی زیادی تدوین شده اند اما ضعیف در اجرا وجود دارد. بنابراین برای مستحکم کردن قوانین وجود استانداردها ضروری است".یکی از پیشروترین استانداردها که آغازگر تغییر بوده، استاندارد ISO 10008 "مدیریت کیفیت – رضایتمندی مشتری – دستورالعمل های تعاملات تجاری الکترونیکی مصرف کننده است که در مه ۲۰۱۳ منتشر شد.این استاندارد به ایجاد چارچوبی مناسب و شفاف برای تجارت الکترونیک که بتواند اعتماد مصرف کننده را نسبت به تعاملات الکترونیکی تجاری جلب کند، کمک می کند. داده هایی که توسط کمیته حمایت از مصرف کننده ایزو (ISO/COPOLCO) در این سند ارایه شده، رعایت حقوق مصرف کنندگان را تضمین کرده است.

نقل و انتقالات بانکی از راه دور

در بازارهای مالی متغیر امروزی، تامین امنیت نقل و انتقالات بانکی از راه دور یکی دیگر از نگرانی های عمده مصرف کنندگان و ارایه دهندگان خدمات مالی است.طبق گزارش موسسه Gartner، یکی از بزرگترین شرکت تحقیقاتی و مشاوره ای جهان، معاملات از راه دور در سراسر جهان در انتهای سال ۲۰۱۳ به رقم ۲۳۹۴ میلیارد دلار بالغ خواهد شد که در مقایسه با سال ۲۰۱۲ که مبلغ ۱/۱۶۳ میلیارد دلار بود، رشد ۴۴ درصدی را نشان می دهد.تعداد افرادی که پرداخت های مالی را به این طریق انجام می دهند، ۲/۲۴۵ میلیون نفر است که نسبت به رقم ۸/۲۰۰ میلیون نفری در سال ۲۰۱۲ افزایش قابل توجهی را داشته است.در چنین فضایی موسسات مالی و بازاریابان با چالش تضمین امنیت برنامه ها و فناوری هایی که خطر رخنه امنیتی و سرقت اطلاعات را به حداقل ممکن برساند، دست به گریبانند. در تدوین استانداردهای آتی (بخش های ۱ تا ۶ استاندارد ISO 12812) که در زمینه خدمات مالی، از راه دور بوده و تحت نظارت کمیته فنی ۶۷ ایزو، خدمات مالی، کمیته فرعی ۷ بانکداری مرکزی انجام خواهد شد، نمایندگان مصرف کنندگان برای رفع شبهاتی که مصرف کنندگان و کسب کارها در هنگام خرید و فروش آنلاین با آن مواجهند، حضور خواهند داشت.

نظارت بر بازار و اهمیت استانداردها

با وجود یک بازار آنلاین رو به گسترش، مصرف کنندگان با انبوهی از کالاها و نوآوری های جدید مواجهند که از انطباق آنان با استانداردها اطلاع کافی ندارد. اینجاست که نظارت بر بازار به کمک می آید.نظارت بر بازار اقدامی است که توسط نهادهای دولتی برای اطمینان از انطباق کالا با الزامات تعیین شده قانونی، صورت می گیرد.در اکتبر ۲۰۱۲، OED یک پورتال جهانی فراخوانی را راه اندازی کرد که هدف از آن کمک به مصرف کنندگان که کالاهایی را به صورت آنلاین از نقطه دیگری در دنیا خریداری کرده اند، بود تا به این طریق به اطلاعات مربوط به فراوانی محصول در یک نقطه خاص دست یابد. این بانک اطلاعاتی جدید حاوی اطلاعات فراخوانی از نقاط مختلف دنیا، استرالیا، کانادا، آمریکا و اروپا بوده و قرار است در آینده کشورهای بیشتری را در بر گیرد.هدف از تاسیس پورتال جهانی فراخوانی Global Recalls Portal)) (رجوع به (globalrecalls.oecd.org ارتقای شفافیت و ترویج فراخوانی محصول و مهمتر از آن فراهم آوردن یک دیدگاه جهانی که برای بازار امروزی جهانی بسیار حیاتیست، می باشد.استانداردهای مربوط به آزمون و فراخوانی محصولات که دو استاندارد تازه انتشار یافته ایزو هم جزء آنانند، به نظارت موثرتر بر بازار کمک می کنند.طبق گفته Ratna Dev Nadarajav، دبیر کمیته پروژه ۲۴۰ ایزو، فراخوانی محصولات، استانداردهای ISO 10377: 2013 ایمنی محصولات مصرف کنندگان – دستورالعمل هایی برای تامین کنندگان و ISO 10393: 2013 فراخوانی محصولات مصرف کنندگان – دستورالعمل هایی برای تامین کنندگان به تامین کنندگان کوچک و متوسط در فراخوانی موثر محصولات و نیز تدوین ساز و کارهایی برای حمایت از کسب و کار آنان و همچنین مصرف کنندگان کمک می کنند.

 منبع: ISO FOCUS، شماره ۱۰۰

 مترجم: کیواندخت پیرمحمدی(ISIRI.ORG)